Tak szczegółowe opracowanie sposobów urządzania mieszkań w PRL-u poskutkowało stworzeniem wyjątkowo grubej książki wnętrzarskiej. Niech jednak gabaryty nie sprawią, że zakwalifikujecie tę pozycję jako nudną encyklopedię. Bo tak naprawdę ta wnętrzarska podróż do przeszłości, w którą zabiera nas Agata Szydłowska, to bardzo przyjemna i wciągająca lektura na długie wieczory.

Poznajemy wyposażenie tamtych czasów, ale też historie różnych ludzi. Są one istotnym tłem dla zrozumienia, dlaczego mieszkało się właśnie tak, a nie inaczej. Co więcej, narracja jest wsparta licznymi źródłami – pamiętnikami, książkami, gazetami, zdjęciami. Dzięki temu możemy naprawdę poczuć ducha tamtych czasów.

“U jednych ta książka wywoła nostalgię, innych zaskoczy, a wielu z pewnością rozbawi. Agata Szydłowska w niecodzienny sposób spogląda na społeczną historię socjalistycznej Polski. Zagląda do PRL-owskich mieszkań, analizuje ich wnętrza, patrzy na meblościanki, półkotapczany, samodzielnie sklecane regały czy meble podlegające kanonom całkiem niebanalnego ówczesnego polskiego wzornictwa”. Mariusz Nowik, Newsweek.pl 19 września 2023

“Rozmach tej książki robi wrażenie” – Marcin Wicha

Opis z okładki:

“W powszechnym przekonaniu wystrój mieszkań w PRL-u był monolitem. Nic bardziej mylnego – polityczne zawirowania kolejnych dekad, przemiany gospodarcze, stosunki społeczne i polityka mieszkaniowa gruntownie wpływały na wygląd mieszkań. Zniszczenia II wojny światowej i przesunięcia granic spowodowały, że polskie powojenne wnętrza tworzone były niemal od zera. Kolejne lata niosły nadzieję na poprawę. Wyraźnie pokazały, że zarządzanie gospodarstwem domowym wpisywało się w nowoczesny, szeroko zakrojony projekt inżynierii społecznej. Dziś „wnętrze z PRL-u” przemieniło się w kliszę utrwalaną przez kulturę popularną: to obraz tandety i bylejakości albo zbiór pięknych, nowoczesnych przedmiotów, „ikon designu”. W obu przypadkach wyjmujemy przedmioty z kontekstu, zapominając, że powstały tyleż z fascynacji nowoczesnością, ile z dojmującego braku, ciasnoty i prowizorki.

Badaczka Agata Szydłowska wykonała tytaniczną pracę, poszukując odpowiedzi na pytanie: jak tak naprawdę urządzano się w PRL-u? Błyskotliwie łączy historię społeczną, opowieść o przemianach politycznych i kulturowych z bogactwem materiałów i świadectw.

Futerał nie jest książką o straszno-śmiesznej krainie bareizmów i rozklekotanej meblościanki ani o szczytowym okresie dizajnu. To nowatorska opowieść o mieszkaniu jako jednym z centralnych obiektów zmartwień, troski, zabiegów, dumy, snobizmów i zaradności pokoleń Polek i Polaków. I tak jak dla Waltera Benjamina dom jest „futerałem dla człowieka prywatnego”, tak dla Szydłowskiej jest też jednym z kluczy do odczytywania polskiej historii XX wieku.”

Spis treści:

• • Wstęp
• Część pierwsza: Po wojnie
  • Mieszkania wprost fantastyczne
  • Na zachodzie bez zmiany
  • Urządzić świat na nowo
  • Domki i bloki
• Część druga: Stalinizm
  • Dom produkcyjny
  • Sztuka kształtująca
  • Lipa warszawska
  • W suterenie, królikarni, sklepie
  • Tacy różni mniej władni
• Część trzecia: Odwilż
  • Cztery metry kwadratowe swoich murów
  • Chcemy być nowocześni
  • Bitwa o gust
  • Filister z moderny
• Część czwarta: “Mała stabilizacja”
  • Wielofunkcyjne i składane
  • Emancypacja kuchni
  • Nowe radio, sama rozkosz
  • Kadź natryskowa
  • Czarna izba, biała izba
  • Domek polski
• Część piąta: Wielka płyta
  • Druga Polska
  • Lucia de Luxe
  • Typowo
  • Pewna światłość
• Część szósta: Przytulność i luksus
  • Łuki Karwowskiego
  • Orient i Skandynawia
  • Serwantka z wolutami
  • Własnym przemysłem
  • Do łóżeczka

Autorka: Agata Szydłowska
Projekt okładki: Marian Misiak
Projekt typograficzny i redakcja techniczna: Robert Oleś
Redakcja: Magdalena Budzińska
Skład: Robert Oleś

Wydawnictwo Czarne
Wołowiec 2023
Liczba stron: 600
Wymiary: 16,5 x 24 cm

Książka powstała w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.